Đang xem: Bản văn chúa cà phê
Hiện nay, đường đến Đền Chúa Cà Phê rất dễ dàng. Xe ô tô đi rất tốt không như trước đây. Ngôi đền vẫn giữ được dáng cổ và khá uy nghi.
Về thân thế Chúa Cà Phê: “Chúa Cà Phê là bà chúa bói người Nùng từ thời thượng cổ (chưa có tài liệu nào ghi chính xác là Chúa Cà Phê giáng hạ dưới thời nào); chỉ biết rằng trong các vị Chúa Bói trên ngàn; bà là người có nhiều quyền phép nhất (có một số quan niệm cho rằng Bà Chúa Cà Phê là Bà Tổ Chúa Bói; tức là bà chúa bói đầu tiên của nước Việt ta); tuy nhiên bà lại sống ẩn dật trong núi; không xuất thế vậy nên ít người biết tới bà; vậy nên bà vẫn phải thỉnh sau Tam Vị Chúa Mường.
Tôi cho rằng: Chúng ta nên coi Chúa Cà Phê là một trong các chúa bói lâu đời nhất Việt Nam thì đúng hơn bởi Chúa Nguyệt Hồ cũng được coi là chúa bói; trong khi Chúa Nguyệt Hồ có từ thời Hùng Vương và ngoài ra còn một số chúa bói khác được thờ ở nhiều nơi khác. Coi Chúa Cà Phê là Bà Tổ Chúa Bói là còn thiếu cơ sơ. Tuy vậy; ta vẫn phải công nhận Đền Chúa Cà Phê là một ngôi đền thiêng.
Người viết xin gửi một số thông tin khác để các bạn tham khảo thêm dưới đây:
Tại sao Chúa lại có tên là Chúa Cà Phê
Cà Phê là tên loài cây do người Pháp đưa vào trong thời gian người Pháp xâm lược Việt Nam. Như vậy tên Cà Phê mới có cách đây chừng 200 năm. Vậy tên Đền là Cà Phê không phải là tên cổ xưa.
Xem thêm: Sinh Năm 2002 Tuổi Gì – Sinh Năm 2002 Mệnh Gì, Tuổi Gì
Có ý kiến cho rằng: Trước đây; người Pháp cho trồng thử cây Cà Phê ở vùng này. Cà phê mọc không nổi còn công nhân thì ốm đau; tai họa liên miên. Lo sợ không biết vì sao; công nhân đã đến kêu lễ tại một miếu nhỏ vô danh trong khu rừng cà phê. Do cầu đâu được đó; thấy miếu linh thiêng nên công nhân đã góp tiền của xây dựng miếu thành đền. Kể từ đó; đền được gọi là đền Chúa Cà Phê.
Tại sao Chúa Cà Phê được gọi là Chúa Bói
Còn tại sao Chúa Cà Phê được coi là chúa bói thì cũng thực sự chưa có tài liệu nào xác nhận chính xác mà chỉ là tương truyền. Có ý kiến cho rằng nơi xưa; tại đền Chúa cà Phê có một người xem bói rất giỏi và người đó nói rằng được ăn lộc của Chúa Cà Phê nên mọi người gọi Chúa Cà Phê là Chúa Bói.
Chúa cà phê có hay ngự hầu không
Trang hatvan cho biết: “Chúa Cà Phê không hay về ngự đồng như Tam Vị Chúa Mường; nhưng nếu có đại tiệc mở đàn Chúa Bói thì người ta cũng hay thỉnh Chúa Bà về. Khi giáng đồng chúa thường mặc áo đen (có nơi hầu Chúa lại mặc áo xanh hoặc áo vàng; tuy nhiên khá ít người hầu chúa mặc màu áo như vậy); chúa về đồng cũng múa mồi”.
Có một hai câu khi thỉnh chúa như:
“ Hách danh Chúa Bói Cà Phê
Lên chơi Phố Vị; trở về Tam Thanh”
Có còn chúa bói nào ngoài Chúa Cà Phê không
Ngoài Chúa Cà Phê thì Chúa Nguyệt Hồ còn được gọi là Chúa Bói Nguyệt Hồ. Về Chúa Bói Nguyệt Hồ
Lê Hồng Thái
Tại sao lại gọi là bà chúa Cà Phê ?Không ai biết chính xác nguồn gốc tên gọi bà chúa Cà Phê xuất phát từ đâu. Tuy nhiên, trong dân gian có lưu truyền câu chuyện rằng trước đây, khi người Pháp mang cây Cà Phê cho trồng thử vùng này, cà phê thì không lên mà công nhân ở đây liên tục ốm đau, bệnh tật, tai họa liên miên. Lo sợ không biết vì sao, công nhân đã đến một miếu vô danh ngay trong rừng trồng cà phê để khấn xin. Cầu sao được vậy, mọi chuyện dần tốt đẹp hơn. Thấy miếu linh thiêng, công nhân góp công, góp của tôn tạo miếu thành đền và gọi đền này là đền Cà Phê. Nhân dân từ đó gọi bà chúa được thờ trong đền là bà chúa Cà Phê.
Sự tích chúa Cà Phê giáng thếChúa Cà Phê là bà chúa bói người Nùng. Tương truyền, chúa bà là người linh thiêng và có nhiều quyền phép nhất trong các vị Chúa Bói trên thượng ngàn. Tuy nhiên, do bà sống ẩn dật trong núi sâu, nên ít người biết đến bà. Về sự tích giáng thế của chúa Cà Phê, theo bản văn hầu chúa Cà Phê, từ thời Lê Thái Tổ đã có tích rằng:
“Trong tích cũ Lê triều Thái tổMột thôn nghèo mái đỏ trên nươngLam chiều khói tỏa màn sươngChim kêu vượn hót ven đường hoa chenNgày thiêng sổ chọn một giờTrời sai tiên nữ cầm cờ giáng sinhĐêm thanh giờ tý hiện ra điện tiềnKhắp một vùng yên lặng màn đêmSao sa sáng tỏ ở bên thềmChợt nghe giáng hạ tiên nàng thánh linh”.
Xem thêm: Gluten Là Gì ? Tất Tần Tật Về Tác Dụng Gluten Cho Sức Khỏe Gluten Là Gì
Theo bản văn hầu này, chúa là tiên nữ được ông trời sai giáng hạ thế. Vào một đêm yên tĩnh tại thôn nghèo trên nương, chúa hạ xuống điện tiền làm sáng tỏ cả một vùng. Từ đó, chúa ở lại trần thế, cứu giúp dân lành, giải hạn tai ương.
Hầu giá chúa Cà PhêChúa Cà Phê rất ít khi về ngự đồng. Tuy nhiên, khi có đại tiệc mở đàn Chúa Bói thì người ta cũng hay thỉnh chúa về. Khi ngự đồng chúa hay mặc áo đen hay còn gọi là áo chàm, thắt đai hoa, đeo kiềng vàng (cũng có nơi hầu chúa mặc áo xanh hoặc áo vàng). Chúa về ngự đồng phán bói chỉ đường cứu giúp trần gian. Thông thường chúa về đồng cũng múa mồi như chúa Nguyệt Hồ hay chúa Lâm Thao.
Đền thờ chúa bà ở đâu?Đền thờ bà chúa Cà Phê vô cùng linh thiêng. Đền chúa bà nằm chính xác tại xã Hòa Thắng, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn. Đền chúa nằm giữa rừng rất hoang vu và vắng lặng. Trước kia đường vào đền chỉ là con đường mòn nhỏ, rất khó đi. Hiện nay, con đường này đã được tôn tạo, mở rộng, xe ô tô cũng có thể dễ dàng đi vào.Hàng năm, ngôi đền đón hàng trăm lượt khách hành hương đến cúng vái bà chúa Cà Phê. Đông nhất là vào ngày tiệc của chúa bà. Đó là ngày mùng 6 tháng 2 âm lịch.